Centar za edukaciju-BiH

Predmet:Odakle potiču tapete?

---

Mnogi zaslužnim smatraju Kineze, jer su oni izumili papir prije više od 4000 godina. Međutim, iako su Kinezi imali veliki utjecaj na razvoj tapeta kao umjetničke forme, ne postoje čvrsti dokazi da su oni bili prvi koji su koristili papir za zidove.

Poznato je da su se tapete pojavile u Evropi nakon što je počela proizvodnja papira u 15 stoljeću. I Francuzi i Nijemci i Englezi tvrde da su bili prvi koji su ručno bojili ili slikali po papiru i koristili ga za uređenje enterijera. Ove rane evropske tapete predstavljale su zidnu dekoraciju za one koji sebi nisu mogli priuštiti skupe tapiserije ili viseću dekoraciju od svile.

Printanje po kalupu

U 17 stoljeću, nove dekorativne tehnike, kao što je printanje po kalupu, postajalo je sve popularnije. Ovaj proces je danas sličan onom od prije skoro 400 godina. Kalupi od drveta ili metala bili su izrezbareni u neki dizajn. Kalupi su potom premazivani tintom i utiskivani na papir.

Uvidjevši značaj tapeta na tržištu, Kinezi su počeli izvoziti tapete specijalizirane za evropsko tržište. Za razliku od evropskih tapeta koje su imale dizajn koji se ponavljao, Kinezi su pravili tapete koje su prvo bile printane sa ugraviranim pločama, a potom ručno bojene.

Prvu fabriku tapeta osnovao je francuski zanatlija Reveillon 1752. godine, koji je ujedno bio i pionir panorama pejzaža i bojišta koji su postali popularni širom Evrope, Engleske i Sjedinjenih Država. Francuzi su, također, zaslužni za razvoj prve imitacije papira koji je dizajniran tako da imitira arhitektonske motive kao što su stubovi i ukrasi na zidu urađeni u neoklasičnom stilu.

Tokom 18. i ranog 19. stoljeća samo su bogati mogli sebi priuštiti tapete. Prva mašina koja je mogla printati duge, neprekidne rolne papira bila je usavršena ranih 1800-ih godina. Ipak, mašina koja je proizvodila tapete nije bila izumljena prije sredine 1840-tih godina.

Viktorijansko pretjerivanje

Viktorijanci su obožavali tapete. Tokom sljedećih 50 godina, Viktorijanci svih klasa tražili su tapete – što više boja i uzoraka, to bolje. Kao reakcija na masovnu proizvodnju dizajna u to doba, William Morris, pionir Pokreta umjetnosti i zanata, bavio se dizajnom enterijera koji je bio posvećen principima srednjevijekovnog zanatstva. Morris se zgražavao nad viktorijanskom pretjerivanju i smatrao je da tapete trebaju kreirati tihu i nenapadnu pozadinu.

Svjetski ratovi i depresija spriječili su nastavak i razvoj proizvodnje tapeta, ali su one 1950-tih napravile veliki 'comeback'. Roto-gravirajući procesi, velika brzina tehnike printanja i poboljšanje trajnosti i lakoće održavanja, otvorili su nova tržišta kao što su hoteli, kancelarije, bolnice i restorani.

U kućama, vinil i druge tapete koje su se mogle prati, postale su popularan izbor za kuhinju i kupatilo. Eksplozija boja i dizajna 1960-tih revolucionalizirala je dizajniranje enterijera. Zanimljive, šarene tapete mogle su se kupiti za svaku prostoriju u kući.

Današnja tehnologija podrazumijeva samoljepljive tapete čiji dizajn je urađen laserskom tehnologijom. Tako je sada moguće kupiti tapete sa foto-realističnim uzorkom, imitacijom izgleda tapiserije, vlakana, drveta i slično.

enterijer.ba

---